Jednym z sposobów prowadzenia ewidencji kosztów działalności podstawowej przedsiębiorstwa jest układ rodzajowy. Charakteryzuje się on wyróżnieniem kategorii kosztowych ze względu na przedmiot z jakim związany jest koszt oraz prowadzeniem ewidencji, która dotyczy tylko kosztów jakie poniesione zostały w danym okresie sprawozdawczym, nie brane są pod uwagę koszty, których rzeczywiście nie można przypisać do danego okresu.

Pozycje kosztów w układzie rodzajowym:

• Amortyzacja – koszt zużycia środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych.
• Zużycie materiałów i energii – koszt zużycia podstawowych materiałów i surowców.
• Usługi obce – koszt usług, które świadczone były na rzecz firmy przez podmioty zewnętrzne.
• Podatki i opłaty – koszty, jakie obciążają jednostkę o charakterze publicznoprawnym (podatki i opłaty z różnych tytułów).
• Wynagrodzenia – wynagrodzenia za wykonywaną pracę.
• Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia – koszty ponoszone przez pracodawcę w związku z obowiązkiem ubezpieczenia pracowników oraz innymi świadczeniami.
• Pozostałe koszty rodzajowe – koszty ponoszone na koszty reprezentacji firmy, reklamę, ubezpieczenia majątkowe, podróże służbowe.

Sposób w jaki w jednostce gospodarczej prowadzona jest ewidencja kosztów ma ogromne znacznie przy wyborze wariantu rachunku zysków i strat, który jest częścią sprawozdania finansowego. W przypadku kiedy przedsiębiorstwo prowadzi ewidencję w układzie rodzajowym sporządzany będzie wariant porównawczy.

Koszty, które generowane są w wyniku prowadzonej działalności gospodarczej są dzielone na bardzo różne kategorie, jednym z podziałów jest wyróżnienie kosztów działalności operacyjnej, finansowej oraz straty nadzwyczajne. Więcej informacji na temat można znaleźć tutaj.